- Ben je moe, prikkelbaar of lusteloos zonder een duidelijke oorzaak?
- Je wankelt soms alsof je net stevig gefeest hebt, maar je hebt al 24 uur geen drank gehad. (Ataxie)
- Je raakt in de problemen omdat je je vrouw "Mary" noemde en haar naam is "Nancy." (Verwarring)
- Uit het niets krijg je last van dubbelzicht (ophthalmoplegie) of iemand vraagt je herhaaldelijk of je duizelig bent omdat je ogen alle kanten op bewegen (nystagmus).
- Je schreeuwt tegen de barista omdat ze je drievoudige mokka cappuccino niet goed hebben gemaakt. (Prikkelbaarheid)
- Je maakt een ritje in een ambulance omdat je net op de vloer van je badkamer hebt liggen schokken. Deze is niet grappig. (Aanval)
- Je oogarts zegt dat je oogzenuw gezwollen is en dat is waarom je twee honden ziet terwijl je er maar één hebt. (Papiloedeem)
- Je dochter heeft je net voor de vierde keer de laatste vier cijfers van haar nieuwe telefoonnummer verteld, en je kunt het nog steeds niet lang genoeg onthouden om het in je telefoon te zetten. Eigenlijk kun je je telefoon niet eens vinden. (Kortetermijngeheugenverlies)
- Je hart racet alsof je net een film over een zombie-apocalyps hebt gezien, maar je zit eigenlijk lekker in een warm bad met bubbels. (Tachycardie)
- "Just Another Manic Monday" wordt je mantra terwijl je schommelt tussen lachen met vrienden en huilen in je kast. (stemmingswisselingen)
- Je merkt dat je in één dag vijf pond bent aangekomen, en inspectie van je onderbenen onthult een gezwollen vorm als een opgeblazen marshmallow. (Oedeem)
- Mensen vragen je of je net een rondje om het blok hebt gelopen omdat je naar adem hapt, terwijl je in werkelijkheid slechts een paar hapjes van je lunch probeerde te kauwen. (Kortademigheid)
- Je kleinkinderen tekenen met markers op je voeten terwijl je dut, en je voelt er niets van. (Sensorische-Motor Polyneuropathie)
Je denkt in eerste instantie waarschijnlijk niet aan een tekort aan thiamine (oftewel vitamine B1).
Maar zo’n thiaminegebrek kan uiteenlopende oorzaken hebben: niet alleen thiamine arme voeding, maar bijvoorbeeld ook verstoorde absorptie of verstoorde opslag van thiamine kunnen de oorsprong liggen.
Vitamine B1 (thiamine) is, net als andere B-vitaminen, een in water oplosbare vitamine en essentieel voor een gezond lichaam. Thiamine speelt een belangrijke rol in de verwerking van glucose en ondersteunt de werking van het zenuwstelsel, spieren en hart. Het komt voor in veel voedingsmiddelen, zoals vlees, vis, eieren, zuivel, noten, zaden, biergist en verrijkte granen. Deze vitamine biedt tal van voordelen voor de gezondheid, maar een tekort kan leiden tot aandoeningen zoals beriberi en het Wernicke-Korsakoff-syndroom. Een nutrientrijk, eiwitrijk dieet zonder overbodige toevoegingen helpt om tekorten te voorkomen.
In deze blog :
- Moe, geprikkeld of lusteloos?
- Symptomen van een tekort aan vitamine B1
- Hoe loop je een thiaminegebrek op?
- Hoe snel krijg je een tekort aan vitamine B1?
- Welke voeding bevat thiamine?
- Hoe zit het met voedingssuplementen met thiamine?
- Kun je te veel thiamine binnen krijgen?
- Tips en trics
Moe, geprikkeld of lusteloos?
Vermoeidheid, prikkelbaarheid of lusteloosheid kunnen vele oorzaken hebben, zoals een tekort aan ijzer of magnesium, maar er kan ook iets anders spelen. Zelf dokteren kan je gezondheid schaden, dus bij dit soort klachten is het altijd verstandig om een arts of deskundige te raadplegen. Helaas wordt een thiaminetekort vaak over het hoofd gezien, zeker als de arts er niet in gespecialiseerd is (4).
Voel je je zonder duidelijke reden moe, prikkelbaar of lusteloos? Vaak wordt in eerste instantie gedacht aan psychische oorzaken, vooral als je ogenschijnlijk gezond eet en geen alcoholprobleem hebt.
Bij mensen met eenzijdige voeding of veel alcoholgebruik denkt men bij vermoeidheidsklachten snel aan een tekort aan thiamine (vitamine B1). Maar wanneer je gezond eet en toch moe bent, wordt deze oorzaak vaak over het hoofd gezien. Thiaminetekort is niet altijd eenvoudig in het bloed vast te stellen, omdat de opslag vooral in de cellen plaatsvindt en niet in het bloed.
Symptomen van een tekort aan vitamine B1
Als je gauw moe, snel geprikkeld of lusteloos bent, kan dit dus wijzen op een gebrek aan thiamine (vitamine B1). Verder kun je ook last krijgen van een echte depressie, geheugen- of concentratiestoornissen, hartproblemen of neuropathische verschijnselen. Ook klachten als lage bloeddruk (hypotensie) of net hoge bloeddruk (hypertensie) of een verhoogde lichaamstemperatuur (hyperthermie) of bloedsuiker spiegel problemen (insullineresistentie) komen voor.
Een van de problemen bij de diagnose van een gebrek aan vitamine B1 is dat niet alle patiënten met dezelfde klachten kampen. Bovendien kunnen veel klachten over vermoeidheid, prikkelbaarheid of lusteloosheid ook andere oorzaken hebben.
Haperingen aan volgende Functies
Hart
Een tekort van Vitamine B1 kan zich uiten in alle vormen van hartziektes. Vitamine B1 draagt bij tot de normale werking van het hart. Voldoende vitamine B1 eten is een goede manier om te zorgen voor een goede hartgezondheid.
symptomen: vergroot hart, POTS, hartkloppingen, hartzwakte, hartontsteking, bloedarmoede, zuurstofgebrek, slaapapneu, zwakte, vermoeidheid, hartritmestoornissen, hartklep ontsteking, hartzak ontsteking,
Hersenen en centrale zenuwstelsel
Een tekort van Vitamine B1 kan zich uiten in eender welke aandoening van de hersenen en het centraal zenuwstelstel. Mensen die bv teveel alcohol (een b1-blokker) hebben gedronken verliezen soms de controle over hun ledematen of blaas, of spraak, of beginnen te bibberen, of kunnen zelfs in coma belanden. Dit zijn allemaal symptomen van een B1 tekort.
Vitamine B1 is een unieke voedingsstof die een integrale rol speelt in de hersenen en het centrale zenuwstelsel. De co-enzymvorm van vitamine B1 is belangrijk voor de synthese (aanmaak) van acetylcholine, wat cruciaal is bij het voorkomen van geheugenverlies en een zenuwontsteking (neuritis). Thiamine is ook belangrijk voor de reparatie en preventie van elke beschadiging van de zenuwfunctie. Iedere hersencel heeft energie nodig, een tekort aan b1 leidt er toe dat bepaalde hersenfuncties niet of verminderd worden uitgevoerd (zie vb hiervan in de enorme breedte van spectrumstoornissen).
symptomen: het celebelair syndroom (een type hersenschade), perifere neuritis (een ontsteking van de zenuwen buiten de hersenen), alle spectrumstoornissen, leer- en ontwikkelstoornissen, lompe ledematen, breinstoornissen, eetstoornissen, reisziekte, verwardheid, psychose, geheugenverlies, Parkinson, dementie, verslavingsgevoeligheid, depressie, schizofrenie, bipolair, borderline, narcisme, epilepsie, flauwvallen, ondoordachte gedragingen,
Spijsvertering en koolhydraatsynthese
Een andere belangrijke bijdrage van B1 aan het lichaam is de dynamische manier waarop de vitamine een goede spijsvertering mogelijk maakt:
Vitamine B1 helpt bij de productie van zoutzuur (maagzuur), dat van vitaal belang is voor de juiste afbraak en het opnemen van voedingsstoffen.
Vitamine B1 helpt de spiertonus (spierspanning) in de darmen en maag te behouden, voorkomt constipatie en diarree en speelt een rol bij het metabolisme van koolhydraten.
Vitamine B1 levert voeding voor alle spijsverteringsorganen, helpt ons om maximale voedingsstoffen uit ons voedsel te halen en regelt de eetlust.
Vitamine B1 helpt bij het opnemen van aminozuren (eiwitonderdelen). Wanneer je moeilijker aminozuren opneemt dan gaan je brein en je spieren en je klieren minder goed werken.
symptomen : aanhoudende diarree, of geen controle over de stoelgang, constipatie, colitis ulcerosa, diabetisch, slechte eetlust, moeilijk slikken, pellagra (vorm van ondervoeding met tekort aan thiamine en niacine), darmkanker, gewichtsverlies, oedeem, vermoeidheid, depressie, schildklierproblemen, hartproblemen, auto-immuunziektes,
Stress
Artsen bestempelen de B-vitaminen soms als ‘anti-stressvitaminen’, omdat ze het immuunsysteem van het lichaam stimuleren in tijden van stress.
Symptomen : weinig of geen stress aankunnen, waardoor je steeds minder taken kan/wil opnemen. Alles is snel teveel, niet veel activiteiten meer aankunnen op dezelfde dag. Bij acute problemen tilt slaan.
Andere lichaamsstructuren
B-vitaminen zijn bovendien nodig om de lever, de huid (zowel uitwendig als inwendig: alle slijmvliezen), het haar, het immuunsysteem, de ogen en de nieren gezond te houden.
symptomen : aften, HIV, virale infecties, baarmoederhalskanker (slijmvliesziekte, virale ziekte), diabetische nefropathie (een nierziekte bij patiënten met diabetes mellitus type 2), verzwakt immuunsysteem, oogaandoeningen zoals cataract en glaucoom, leverkanker, frequent of chronische bacteriële of virale infecties, ...
Syndroom van Wernicke-korsakoff
Het syndroom van Wernicke-Korsakoff bestaat uit twee verschillende stoornissen. De ziekte van Wernicke tast het zenuwstelsel aan en veroorzaakt een visuele beperking, een gebrek aan spiercoördinatie en een mentale achteruitgang. Als de ziekte van Wernicke onbehandeld blijft, leidt dit tot het Korsakoff-syndroom. Bij het Korsakoff-syndroom is permanente schade opgetreden aan de geheugenfuncties in de hersenen.
De meeste symptomen van een deficiëntie verdwijnen weer na een adequate en simpele behandeling met een supplement van B1-tabletten. Een chronisch thiaminetekort kan leiden tot de gevreesde ziekte beriberi (letterlijk 'ik kan niet(meer), ik kan niet (meer)'), de ernstige vorm komt in de moderne westerse wereld zelden voor, maar veel mensen balanceren op rand van beriberi. Zeg jij vaak ik kan niet meer? of mijn hoofd kan niet meer, of mijn benen kunnen niet meer, of ik wil wel maar ik kan niet? Mogelijks is er dan sprake van een beginnende of chronische beriberi. Zo zijn heel wat auto-immuunziektes ook vormen van beri-beri.
Hoe loop je een thiaminegebrek op?
Thiamine is een vitamine die nodig is voor de energieproductie en de koolhydraatstofwisseling en de geleiding van zenuwimpulsen. Een gebrek aan deze vitamine B1 kan ontstaan door:
- eenzijdige voeding of te koolhydraatrijke voeding (vooral teveel fructose of gesuikerde voedingsmiddelen of te bewerkte voeding) of te veel groenten en fruit in verhouding tot granen/peulvruchten en vlees/vis/zuivel.
- verstoorde absorptie of verstoorde opslag
- verhoogd verbruik
Tekort door thiamine arme of thiamine blokkerende voeding
Een gevarieerd dieet dat aansluit bij de natuur, seizoenen en het klimaat waarin je leeft, kan vaak thiaminedeficiëntie voorkomen. Zo kan het dagelijks consumeren van verwarmende voedingsmiddelen, zoals koffie of peper, die je lichaam opwarmen tijdens koude nachten in slecht geïsoleerde huizen, juist téveel hitte creëren in de spijsvertering als het niet koud is. Dit vermindert de opname van thiamine. Andersom kan het eten van rauwe groenten in de koude maanden je spijsvertering blokkeren door de kou en de lastige vertering, waardoor essentiële voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Ook voedingskeuzes die niet passen bij het weer, zoals slijmerig voedsel bij vochtig weer of droog voedsel bij droog weer, kunnen de opname van voedingsstoffen verstoren.
Vitamine B1 komt in veel voedingsmiddelen van nature slechts in geringe hoeveelheden voor. Zie ook hieronder onder het kopje Welke voeding bevat thiamine?
Tekort door verstoorde absorptie of opslag of medicijnen of medische behandelingen
Een gestoorde opname of opslag van thiamine komt onder meer voor:
- door alcohol; dit verstoort niet alleen de opname van thiamine, maar bevordert ook de uitscheiding (secretie) ervan;
- door alle tannines (komt voor in koffie en thee, chocolade, kurkuma, wijn, en heel wat vaak gebruikte en aangeprezen kruiden ...);
- door maagzuurremmers : Antacida, beter bekend als maagzuurremmers, zijn medicijnen die bij sommige patiënten leiden tot beriberi;
- door hoge doses diuretica (vocht afdrijvende geneesmiddelen (plaspillen))of teveel bittere kruiden. Deze verhogen de uitscheiding van thiamine. En verhogen het risico op beriberi;
- door gebruik van medicatie zoals : furosemide, famotidine, fluoroquinolone, lasix;
- door metformin : thiamine en metformine concureren met elkaar om opgenomen te worden door de thiaminetransporter (THTR-2) in het lichaam;
- door rauwe vis en schaaldieren; deze bevatten veel van het enzym thiaminase dat de thiamine afbreekt;
- bij een gebrek aan magnesium en of calcium (deze zijn noodzakelijk om de thiamine uit de voeding in een voor het lichaam actieve vorm om te zetten);
- door sulfiet, toevoegingen van sulfiet aan producten, of het niet meer kunnen verwerken van sulfurrijke voeding (ui, prei, look, bieslook, daslook, pijpajuin, pinda, bloemkool, broccoli, soms ook andere kolen) doordat de hoeveelheid sulfur en sulfiet dag in dag uit, jaar in jaar uit te hoog ligt. Problemen hiermee uiten zich meestal in maag en darmproblemen zoals Prikkelbaar darmsyndroom, of door verkorte spieren en ontstekingen op de pezen;
- na een maagverkleining, of maagomleidingschirurgie (waarbij de patiënt niet meer calorieën per dag kan innemen). Doordat er minder maag of darmoppervlakte is, is er minder productie van thiamine en HCL uit de voeding en door de maagwand;
- door totale parenterale voeding (een bepaalde vorm van kunstmatige voeding buiten het maag-darmstelsel om);
- Bepaalde patiënten die chemotherapie krijgen, ontwikkelen tot slot folaat deficiëntie en b12 deficiëntie hetgeen resulteert in een tekort aan thiamine;
- Bij verschillende ziekten door te weinig voeding als men niet kan eten of geen eetlust heeft zoals bij zoals anorexia nervosa, HIV-enteropathie, aids, kanker, sommige leverziekten en sommige stofwisselingsziekten; auto-immuunziektes (hashimoto, ms, fybriomyalgie);
- door nierdialyse bij nierpatiënten;
- of door maag- en darmabsorptie problemen door toxische belasting met zware metalen(L,A), fytinezuur, en door overgevoeligheid voor oxalaten of salicylzuren of ook bij lekkende darm;
- Veel suiker of veel koolhydraten verhoogt de behoefte aan thiamine, hoe meer koolhydraten men eet, vooral in de vorm van fructose hoe meer de behoefte aan thiamine of hoe meer thiamine verbruikt wordt. Ook hier is het advies om volgens het fodmapdieet te eten, dat laat veel fructose weg;
- door een dieet dat voornamelijk bestaat uit groenten en fruit. Groenten en fruit bevatten nauwelijks tot geen thiamine. Een fruitmaaltijd of een groenteslaatje of smoothie bevat te weinig thiamine;
- Door Rood-paarse planten of kiemgroenten, die zijn ook remmende voor de thiamineopname uit de voeding. Bijvoorbeeld dagelijks blauwe bessen of bietensap of kiemgroenten is nefast voor de opname van thiamine;
- Door frituren: frituren genereert hoge temperaturen die thiamine kunnen uitschakelen;
- Schimmel of een te vochtige leefomgeving zijn ook anti-thiaminefactoren;
- Genetisch : Sommige patiënten hebben een genetische aandoening waardoor ze niet in staat zijn om voldoende thiamine te absorberen uit voedingsmiddelen. De symptomen treden zowel bij kinderen als bij volwassenen op en evolueren meestal geleidelijk, maar bij traumatische gebeurtenissen kan het plots zeer snel gaan of accuut worden. Artsen vinden het moeilijk om deze aandoening te diagnosticeren als de aandoening niet het gevolg is van alcoholmisbruik (wat het vaakst voorkomt in ontwikkelde landen). De genetische malabsorptie - aandoening komt dan in ganser families voor. Daar de aandoening zeer divers is in uitingsmogelijkheden is het voor de arts moeilijk om een b1-tekort patroon vast te stellen. Het ene lid kan diabetsich hebben terwijl een ander lid gevoelig is voor wiegedood of sudden death of hartproblemen, en nog een ander heeft spectrumstoornissen of leer- of aandachtsstoornissen, nog een ander spijsverteringstoornissen of nog een ander auto-immuunziekte zoals hashimoto of breinstoornissen of hartstoornissen of zuurstofproblemen, of dementie, of parkinson, frequent bacteriële of virale infecties, ...;
- Door trauma's of door extreme weersomstandigheden (te heet, te koud, airco, hoogtemeters,...) of moeilijke sociale situaties of mentaal zwaar werk of fysiek zwaar werk kan de hoeveelheid beschikbare thiamine in het lichaam ernstig gereduceerd worden;
Ben je zwanger? Dan heb je een verhoogde behoefte aan thiamine.
Hoe snel krijg je een tekort aan vitamine B1?
De voorraad vitamine B1 die je lijf kan opslaan is beperkt. Volgens sommige wetenschappelijke bronnen kun je door zeer eenzijdige voeding binnen vier tot zes weken een tekort oplopen; in andere onderzoeken is zelfs een periode van minder dan twee weken gemeten (2).
Welke voeding bevat thiamine?
Thiamine (vitamine B1) zit vooral in:
- De meeste soorten vlees en gevogelte. Varkenvlees is de rijkste bron van ijzer en thiamine. Kies voor mager varkenvlees als je spijsverteringsproblemen hebt bij het verteren van vetten of voeg l-carnitine, taurine, choline/inositol, biotine toe om beter vet te kunnen verteren.
- Volkoren granen zoals volle tarwe (bijvoorbeeld in de vorm van volkoren blé) of zilvervliesrijst. Hoewel deze voedingsstoffen relatief weinig vitamine B1 bevatten, vormen ze in de praktijk toch een belangrijke bron van thiamine, aangezien we relatief vaak brood en rijst op het menu zetten. Belangrijk is echter dat voor een goede opname de volkoren granen 48 tot 72u moeten geweekt worden of genixtamiliseerd (onschadelijk maken van de toxische stoffen in de schil door toevoeging van een calciumbron) of gefermenteerd (bv miso, zuurdesem) worden om fytinezuur en andere toxische stoffen te neutraliseren. Fytinezuur remt de opname van B-vitaminen en mineralen (in het bijzonder B3 en zink). Om die reden hebben heel wat culturen in de afgelopen eeuwen ervoor gekozen om geparelde granen te gebruiken, ze konden sneller bereid worden, en namen ook heel wat ziektes weg (bv wit stokbrood Frankerijk, witte pasta en witte pizza italie, wit platbrood Turkey, Midden-Oosten, witte rijst Azie, geparelde gerst Europa). Geparelde granen zijn granen waarvan de schil verwijderd is. BV witte rijst, geparelde gerst, geparelde wit tarwe. Eens de schil verwijderd daalt de hoeveelheid thiamine, maar ook het malen van de granen zal de hoeveelheid thiamine nog doen verminderen. Men koos er dan voor om peulvruchten en/of vlees toe te voegen om beriberi en scheurbuik te voorkomen. In het midden van de vorige eeuw is men dan begonnen om aan het meel (en afgeleide producten zoals cornflakes) van deze witte granen thiamine te te voegen. Als je kiest voor producten van witte (geparelde) vermalen granen, kies dan voor harde voedingswaren. Bv toast ipv zacht wit brood. Harde pistolet of stokbrood ipv sandwich of zacht brood. Geroosterd Turks brood, dunne krokante pizzadeeg ipv van dikke zachte pizza deeg. En dun droog beleg ipv dik vochtig beleg. Beter pasta pesto dan een pasta die drijft in veel tomatensaus en groenten. Of voeg vlees of peulvruchten aan geparelde granen toe. Bv toast met witte bonen, of toast met ei of kaas,
- (gedroogde) gist of gistextract; denk bijvoorbeeld aan biergist of marmite (een broodbeleg dat rijk is aan gist); gist is de rijkste bron aan thiamine.
- noten: vooral paranoten of pecannoten, ook hier geldt echter dat noten fytinezuur bevatten en eerst langdurig (24-48u) dienen geweekt te worden, en daarna gekookt (vermindert het aandeel oxalaten) in ruim water en licht geroosterd om vetvocht te laten indrogen, op die manier houdt je niet zoveel thiamine over, maar je neemt de belasting door toxische stoffen wel voor een groot deel weg.
- peulvruchten, bijvoorbeeld bruine of witte bonen of sperzieboontjes. Ook peulvruchten dienen geweekt en langdurig gekookt te worden alvorens te worden gegeten. vb Erwtensoep met spekjes, chili con carne, rolletje sperziebonen met spek,
- groenten: groenten bevatten weinig thiamine maar volgende groenten bevatten toch nog waarneembare hoeveelheiden : asperges, spinazie, en spruitjes, aardappelen. Deze groenten bevatten echter ook oxalaten, waardoor de opname van thiamine vermindert kan worden, kook de groenten en gooi het kookwater weg. Spinazie is zeer hoog in oxalaten en dient spaarzaam of in kleine porties gebruikt te worden of er dient een calciumbron aan toegevoegd te worden. Gebruik eerder minestronesoep van vleesbouillon met kip of limabonen of paterbonen ipv dikke groente soep waar geen thiamine inzit. Gebruik een miso soep of dashi als basis. Voeg steeds vlees of vis of peulvruchten of zuivel toe aan maaltijdsoepen of eenpansgerechten.
- sinaasappels (te mijden voor mensen met salicylzuur en histamine intolerantie)
- zuivel: eieren; melk en melkproducten.
Van de in de voeding voorkomende thiamine gaat een deel tijdens het koken verloren. Dit komt onder meer omdat deze in water oplosbare vitamine met het kookvocht wordt weggegooid, maar heel wat groenten bevatten ook toxische stoffen die wateroplosbaar zijn, dus groentevocht of granenvocht of weekvocht weggooien is nog altijd aangewezen daar de toxische stoffen meer thiamine verbruiken dan de winst die je maakt door het weekwater te hergebruiken. We krijgen dus veel minder binnen dan gedacht via plantaardige bron. Vocht van vlees vis of botten en huid en gewrichten kan je wel gebruiken het is zeer rijk een mineralen en vitaminen die de opname van voedingstoffen verhogen. Week dus vooraf granen, noten, peulvruchten en blancheer groenten alvorens toe te voegen aan je maaltijden voor een optimale opname van diverse voedingstoffen. Vervolgens kan je de granen, groenten of peulvruchten aan bv bouillon van vlees of miso of dashi of botten toevoegen voor een voedzame maaltijd. (lang getrokken vleesbouillon kunnen ongeschikt zijn voor mensen met bepaalde aminen-intoleranties).
Hoe zit het met voedingssuplementen met thiamine?
Vitamine B1 is als voedingssupplement soms samen met enkele andere B-vitamines verkrijgbaar als ‘vitamine B-complex’. Deze vitamines worden doorgaans in combinatie met elkaar aangeboden, omdat bij een tekort aan de ene vitamine B er vaak ook sprake is van een tekort aan de andere B-vitamines. Maar vaak zijn de tekorten van B1 zo groot dat aanvulling van individuele dosissen aangewezen zijn. Ook inactieve gist of biergisttabletten en de energiethee vormen een aanvullende bron van vitamine B1.
Kun je te veel thiamine binnen krijgen?
Over het algemeen neemt men aan dat een teveel aan thiamine langs natuurlijke weg door het lichaam wordt uitgescheiden. De hoeveelheid vitamine B1 die je lichaam niet kan opslaan, plas je namelijk gewoon uit. Volgens de huidige stand van de wetenschap lijdt je lichaam dus geen schade door een overdosis thiamine. Doch wanneer andere nutrienten ook uit balans zijn kan het toevoegen van enkel thiamine paradoxreacties veroorzaken. B1 doet beroep op andere nutrienten om te kunnen werken. Soms zijn er ernstige tekorten van andere nutrienten en dienen die eerst of gelijk aangevuld te worden. Soms is er een hele ketting van andere nutrienten noodzakelijk. Raadpleeg een thiamine deskundige om problemen met andere tekorten te leren herkennen.
Kunnen andere maatregelen ook ondersteuning bieden?
- Thiamine is slecht bestand tegen ultraviolet licht (zoals van zonlicht) en gammastraling. Bewaar voeding dus beter niet in het zonlicht (muv paddestoelen), maar best in een afgesloten kast.
- Mijd zoveel mogelijk voeding met Tannines, eet niet dagelijks rood-paarse gewassen en beperk rauwe vis of sushi met rauwe vis.
- Mijd cafeïne en alcohol.
- Bespreek met je arts hoe je medicatie die thiamine opname remt kan afbouwen of veranderen.
- Draag zorg voor je darmen, bekijk deze blog en deze blog
- Beperk de hoeveelheid sulfiet, voor sommigen ook minderen met sulfurrijke voeding en/of gebruik molybdeen om sulfur beter te kunnen processen wanneer je ondervindt dat je last hebt van peesklachten en verkorte spieren en dunne darmklachten en hartklachten. Spaar je enzymen die sulfur omzetten voor de meest nutriëntrijke voeding. Een mogelijk advies bij sulfurproblemen is om volgens het fodmap dieet te eten dat beperkt het aandeel sulfiet en ervaring leert dan dat je best ook de groene delen van eerder vernoemde sulfurrijke planten weglaat (ondanks dat ze soms worden toegelaten in fodmaprecepten);
- Soms kan eten volgens het specifieke dieten zoals oxalaatarm-fodmap-scd-laag koolhydraat of volgens AIP een deel van de thiamine blokkeerders aanzienlijk verminderen, waardoor je meer kan opnemen.Soms is het nodig om te roteren tussen verschillende dieten.
- Voor anderen is het aangewezen om fructose en salicylzuren of oxalaten of lectines en fytinezuur te mijden om de maag en darmabsorptie te verhogen.
- Voeg eventueel magnesium, calcium of een mineralencomplex of het osteo-actif complex toe om de opname en werking van thiamine te verhogen.
- De inname van aminozuren (zoals l-tryptofaan, l-phenylalanine, l-lysine, l-taurine, l-tyrosine, l-carnitine) verhogen kan de eetlust en de slikcapaciteit verbeteren, snoepdrang verminderen en de lichamelijke conditie verbeteren zodat meer thiamine kan worden opgenomen of zodat betere keuzes kunnen gemaakt worden. Meer aanvoer van aminozuren zal de werking van het brein een boost geven, een tweede leven als het ware en je hersenen en je lichaam zal meer energie kunnen besteden aan het implementeren van nieuwe inzichten in je voeding en deze energie kunnen je helpen motivatie te krijgen om zelf eten te bereiden op de juiste manier.
- Ook vitamine zoals B2, of B3 of B12 of biotine kunnen helpen met absorptie van thiamine.
Bronnen:
- (1) Thiaminedeficiëntie veroorzaakt door malnutritie; een zeldzame oorzaak?; P.G. Jong Baw, M.M. van Veen; H.W. Hoek; tijdschrift voor psychiatrie 50(2008)9 611 https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/nl/tijdschrift/issue/2008/9/50-1798_Thiaminedeficientie-veroorzaakt-door-malnutritie-een-zeldzame-oorzaak en https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/media/2/articles_2567pdf.pdf
- (2) https://sci-hub.se/10.1001/archinte.1940.00190160002001 OBSERVATIONS ON INDUCED THIAMINE (VITAMIN B1) DEFICIENCY IN MAN
- (3) https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/nl/artikelen/article/50-11241_Wernicke-encefalopathie-en-droge-beriberi-als-late-complicaties-van-bariatrische-chirurgie-bij-patiente-met-psychiatrisch-belast-verleden
- (4) https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/nl/artikelen/article/50-12329_De-kennis-van-a-n-iossen-over-diagnostiek-etiologie-en-behandeling-van-wernicke-encefalopathie
-
(5) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17685850/ Thiamine-dependent processes and treatment strategies in neurodegeneration
-
(6) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128103876020013 Introduction: Why Thiamine? Why Now? Boek van dr Londsdale en Chandler Marrs
(7) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8533683/ Hiding in Plain Sight: Modern Thiamine Deficiency - (8) Vitamine B1; Voedingscentrum; http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-b1.aspx
- (9) https://bmcneurol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12883-022-02887-9
- (10) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8721321/
- (11) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214426914000147
- (12) https://www.hormonesmatter.com/familial-beriberi-discovering-lifelong-genetic-thiamine-deficiency/
- (13) www.hormonesmatter.com
- (14) https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-3-319-40007-5_83-1
- (15) https://doi.org/10.1016/B978-0-323-89835-5.00020-X. Thiamine, transporters, and epilepsy
- (16) https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2018/10001/paralysis_due_to_thiamine_and_copper_deficiencies.2455.aspx?fbclid=IwAR1gZbJV4h6OkWr4_b4J6T0mxBwgXBjF_pCB6ZSlgpPqq823oAWta4ryjpw
Paralysis Due to Thiamine and Copper Deficiencies Following Sleeve Gastrectomy Complicated by Oral Intolerance With Recurrent Pancreatitis
- (17) Alles over Thiamine; M.A. Verheul-Koot; http://www.voedingonline.nl/?http://www.voedingonline.nl/page.php?pid=302&id=47
- (18) Thiamine; wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Thiamine
- (19) Thiamine; wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Thiamine
- (20) Beriberi; wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Beriberi
- (21) https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/176157-beriberi-thiaminetekort-vit-b1-met-hart-of-zenuwschade.html
- (22) https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/192417-vitamine-b1-functies-voedingsmiddelen-voordelen-en-tekort.html
Reactie plaatsen
Reacties