salie

100% gedroogde salie

poeder of versneden.

Salie is afgeleid van het Latijnse woord ‘salvere’, wat staat voor ‘redden’ of ‘genezen’. 

Salie is een mediterrane wonderplantje. Het kruid heeft veel gezondheidsvoordelen. Het wordt zelfs al eeuwen ingezet bij allerlei (vrouwen)kwalen. 

De salie plant wordt ook wel salvia genoemd:

 Er zijn ontzettend veel redenen om dit kruid vaak te (gaan) gebruiken in de keuken. Je kunt er heerlijke salie thee van maken, maar ook verwerken in andere recepten.

Al in de tijd van de Grieken en Romeinen stond salie bekend als effectief middel bij een pijnlijke menstruatie en bij vruchtbaarheidsproblemen. Maar ook bij klachten rondom menopauze en de overgang kan salie zeer effectief zijn.

Dit heeft de maken met de etherische olie in het blad. Hierin zitten fyto-oestrogenen. Dit stofje heeft dezelfde opbouw als het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Fyto-oestrogenen (niet te verwarren met xeno-oestrogenen) passen zich aan jouw oestrogeenspiegel aan met een regulerende werking.

Salie zorgt voor hormoonbalans.

Wanneer er een teveel aan oestrogeen aanwezig is (dominantie), zorgen ze voor een daling. Maar dit gebeurt ook andersom: een tekort aan oestrogeen kan met natuurlijke fyto-oestrogenen worden aangevuld. Deze stofjes zorgen dus voor een balans in je hormoonhuishouding.

De etherische oliën in salie zijn een zeer effectief middel bij klachten rondom menopauze en overgang.

Effectief bij overgangsklachten

Een andere krachtig werking van salie is dat het jouw interne thermostaat reguleert. Hierdoor verminderen eventuele opvliegers en nachtelijk zweten, waarmee de overgang gepaard kan gaan.

Dit is te danken aan de flavonoïden die in salie zitten, stofjes die ook vallen onder de polyfenolen. Veel natuurlijke, homeopathische middelen tegen opvliegers bevatten daarom salie.

Een cadeau voor je luchtwegen

Salie staat ook bekend om de geneeskrachtige werking op de luchtwegen. De blaadjes werken ontstekingsremmend en ontsmettend bij een droge, pijnlijke of ontstoken keel. Ze zijn ook heilzaam bij andere luchtwegaandoeningen, zoals astma en hoestklachten. Om dit soort klachten te verlichten kan je thee trekken van salieblaadjes, vers of gedroogd. Onderaan dit artikel lees je hoe.

De blaadjes werken ontstekingsremmend en ontsmettend bij een droge, pijnlijke of ontstoken keel.

Sterk antioxidant dus ontstekingsremmend

Naast wat vitamines en mineralen (waaronder vitamine A, C, calcium en ijzer) bevat salie rozemarijnzuur. Dit is een polyfenol: een sterk antioxidant. Andere krachtige antioxidanten in salie zijn carnosol en carnosinezuur.

Antioxidanten zijn belangrijke ondersteuners voor de lever en ze helpen cel- en DNA-schade in jouw lijf te voorkomen. Ze kunnen daarmee het verouderingsproces vertragen en de kans op (welvaarts)ziekten verkleinen. Het zijn daarbij ook krachtige ontstekingsremmers.

Schade aan cellen en DNA wordt o.a. veroorzaakt door vrije radicalen in, maar ook buiten ons lichaam. Denk aan verkeerd bereid voedsel, roken, stress, luchtverontreiniging etc.

Goed voor het geheugen

Nog even over rozemarijnzuur. Dit gezonde stofje heeft ook een gunstige invloed voor het behoud van een goed geheugen, zelfs bij de ziekte van Alzheimer . Hierbij is sprake van een verlaagd niveau van acetylcholine, een stofje dat prikkels in de hersenen overbrengt. Rozemarijnzuur voorkomt de afbraak van acetylcholine.

Rozemarijnzuur vind je overigens niet alleen in salie, maar ook in oregano, rozemarijn, citroenmelisse en…het kruid marjolein! Veel van de Provençaalse kruiden dus.

Rustgevend 

Kan je ’s avonds moeilijk de dag afbouwen of kom je ’s nachts lastig in slaap? Salie werkt rustgevend en kalmerend (3). Vroeger werd het in melk gekookt, traditioneel na de aardappeloogst, en voor het slapen gaan gedronken. Een kopje saliethee voor het naar bed gaan is dus niet zo’n slecht idee.

Een kopje saliethee voordat je je bed induikt? Een goed idee, want salie werkt rustgevend en kalmerend.

Hoe kun je salie gebruiken?

Van oudsher wordt het kruid gecombineerd met vlees, maar met groenten of vis is het ook erg lekker. De smaak kan even wennen zijn wanneer je de blaadjes voor het eerst proeft. Salie is namelijk krachtig van smaak en met geen ander kruid te vergelijken. Wees er dus spaarzaam mee. Een eetlepel fijngesneden salie in een gerecht is vaak al voldoende.

Salie geeft een warme, kruidige smaak af wat lekker combineert met sauzen, stampotten en stoofschotels. Geroosterde salie is ook erg smaakvol. Bijvoorbeeld in een hutsepot. 

Laat andere kruiden, zoals rozemarijn, tijm en oregano, zo veel mogelijk achterwege: salie is een trotse alleenheerser en smaakt dominant in combinatie met andere kruiden.

Maar ook zonder extra smaakmakers geldt: gebruik er niet teveel van. De smaak te pakken? Snijd dan eens wat salie fijn en doe dit in een vispakketje. Of laat een paar blaadjes salie mee warmen in een botersausje en giet dit over gestoomde vis of groenten. Leuk weetje: wanneer je salie combineert met iets vettigs ontwikkelt het aroma zich sterker.  

Gebruik salie spaarzaam. Het heeft een warme, kruidige smaak maar ook erg krachtig.

Naast het gebruik van dit kruid in gerechten, is het ook heel erg lekker en gezond om salie thee te drinken. Voeg een halve theelepel toe aan een mok, schenk over met net niet kokend water en laat even trekken.

Salie thee tegen keelklachten

Saliethee is erg geschikt bij keelklachten. Heb je last van je keel? Laat in een volle theelepel salie trekken in een kop heet water en drink dit met kleine slokjes op. Je kunt voor de variatie citroenmelisse, munt of honing aan je salie thee toevoegen. Ook gorgelen met saliethee is zeer effectief. Gebruik hiervoor een volle eetlepel salie (vers of gedroogd) en laat het een kwartiertje trekken tot een sterke thee. Laat de drank afkoelen, gorgel drie keer per dag, een paar dagen achter elkaar.

Let op: Saliethee is dus gezond, maar overdrijf je inname niet. Een tot twee koppen per dag is voldoende. Bij grote hoeveelheden kan salie een ongewenste uitwerking hebben. Gebruik salie met mate om bijwerkingen zoals misselijkheid te voorkomen.

De ingenomen hoeveelheid van het kruid beïnvloedt de werking van het kruid. Bovenstaande informatie bevat geen medische adviezen en kan onvolledig zijn, raadpleeg je dokter in geval van twijfel. For body and soul is niet aansprakelijk voor de resultaten van gemaakte keuzes op basis van bovenstaande informatie.